ازن چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است؟

معرفی ازن

اولین سوالی که پس از شنیدن اسم ازن برای پاکسازی آب استخرها به ذهن هر فردی می‌آید این است که، ازن چیست و نحوه محاسبه آن چونه است؟ یکی از قوی‌ترین و اکسنده‌ترین مولکول‌های ضدعفونی کننده در دنیا، ازن است. این مولوکول سه اتمی یکی از الوتروپ‌های اکسیژن به حساب می‌آید که، نسبت به آن دارای میزان پایداری کمتری است. سنگینی ازن از هوا بیشتر می‌باشد و به رنگ آبی در غلظت‌های حتی کم، بوی فوق العاده زننده‌ای دارد. غلظت‌های پایین از ازن، برای سلامتی انسان و محیط زیست مضر نیست اما، اگر غلظت این ماده به حدود 100 پی پی ام برسد، مشکلات و خطرات سلامتی زیادی را به بار می‌آورد. از جمله این خطرات، اختلالات تنفسی برای انسان و حیوانات می‌باشد. از طرفی، گاهی بر اثر تنفس بیش از حد مجاز این ماده، افراد دچار خشکی دهان، سرفه، سردرد و خشکی گلو می‌شوند.
تولید گاز ازن به وسیله واکنش‌های مختلقی همچون رعد و برق و تابش اشعه فرابنفش خورشید امکان پذیر است. درواقع موقعی که بعد از بارندگی، یک بوی تازه و مطبوع را استشمام می‌کنید، به علت وجود تولید ازن است. این گاز نقطه جوش -112، نقطه ذوب -251 و دارای چگالی تقریبا 3 برابری اکسیژن می‌باشد. با توجه به ویژگی‌ عالی این گاز در اکسیدکنندگی، از آن در موقعیت‌هایی همچون تصیفه آب و پساب کمک گرفته می‌شود. درواقع حوزه استفاده کلی ازن، اکسیداسیون و ضدعفونی کنندگی است که با تاثیر اکسیداتیوی که دارد، به خوبی باکتری‌ها و عوامل گندزدا در آب را از بین می‌برد. بیشتر مواد آلوده کننده آب هنگامی که در مجارت با ازن قرار می‌گیرند، به ترکیبات بسیار ساده‌ای تبدیل و اکسید می‌شوند. به عنوان مثال، تری هالومتان را به میزان زیادی اکسید می‌کند و مقدار آن درون آب کاهش پیدا می‌کند.

ویژگی‌های ازن

میزان انحلال گاز ازن در آب کم است و خیلی راحت به غلظت‌های 0.05 تا 0.01 پی پی ام می‌رسد. ویژگی اسکیداسیون ازن در آب، نشات گرفته از رادیکال‌های آزادی مانند هیدروکسیل است که باعث می‌شود، ازن خاصیت زیست کشی فوق العاده قوی داشته باشد. میزان ضدعفونی کنندگی ازن در آب، از فرایند کلر زنی بیشتر است. درصورتی که به طور همزمان رادیکال‌های آزاد هیدوکسیل و ازن درون آب باشند، ازن میزان اکسداسیون بیشتری خواهد داشت. نیمه عمر این ماده در مجاورت الودگی‌های موجود در آب، کمتر می‌شود و بیشتر کاربردهایش، مربوط به ضدعفونی کنندگی آب استخرها، کنترل بو و تصیفه آب است.

کاربردهای ازن

ازن به عنوان یک اکسید کننده بسیار قوی شناخته شده است که در آب باعث، از بین رفتن ترکیبات بیماری‌زا یا خنثی سازی میکروارگانیسم‌های مضر می‌شود. از طرفی، این ماده برخلاف کلر باعث بروز عوارض خطرناکی مانند خشکی چشم و پوست، سوزش پوست نمی‌شود. اما کاربردهای این ماده عالی تنها محدود به این مورد نمی‌شود، در ادامه بعضی از مهم‌ترین کاربردهای ان را توضیح می‌دهیم.
• عدم تولید پسماند پس از ضدعفونی کردن آب
• جایگزنی مناسب برای سم‌ها و آفت‌کش‌های کشاورزی
• از بین برنده انواع قارچ، باکتری و کپک سبزیجات و میوجات
• ضدعفونی کننده بسیار قوی در صنایع غذایی
• شست و شوی انواع سالن و تجهیزات به منظور ضدعفونی کردن
• تاثیر دو برابری ازن نسبت به کلر، در از بین بردن دیواره انواع باکتری و ویروس
• سرعت اثر این ماده در برابر کلر حدود ۳۱۰۰ برابر بیشتر است
• نابود کننده تمامی ویروس‌ها و باکتری‌های آب اشامیدنی
• رسوب دادن موادی سنگینی که درون آب وجود دارد و تبدیل کردن این مواد به اکسیدهای قبل فیلتر
• از بین بردن جلبک و انواع تک یاخته‌های موجود در آب
• مواد آلی و معدنی درون آب را به خوبی اکسید می‌کند.
• از بین برنده کثیفی و رفع رنگ کدر آب
• ازن دارای نیمه عمری حدود 17 تا 30 دقیقه است
• تاثیر اکسیداسیون این ماده حدود 24 ساعت می‌باشد
• برخلاف کلر، ازن دارای بوی نامطبوعی نیست و به سرعت اکسیداسیون را انجام می‌دهد از طرفی، خاصیت بو زدایی دارد
• قابلیت تاثیر گذاری بر آب‌های دارای طیف وسیعی از پی اچ می‌باشد.
• واکنش دهنده بسیار سریع در برابر ویروس، باکتری و میکروارگانیسم
• برطرف کننده اختلالات معدنی، بیولوژیکی و ارگانیک آب
• میزان فیلتراسیون آب بسیار بالا است
• ضدعفونی کننده قوی آب استخر و جکوزی
• ازن هیچ گونه ماده شیمیایی را آب استخر اضافه نمی‌کند
• پاک کننده رنگ، از بین برنده طعم و بوی بد آب استخر
• عدم نیاز به استفاده کردن از مواد پاک کننده و ضدعفونی کننده دیگری همچون کلر
• استفاده از ازن درون آب استخر، پی اچ آب را تغیر نمی‌دهد
• بهبود و افزایش تاثیر فیلترها درون استخر به منظور حذف و از بین بردن آلودگی‌های لخته شده.

همچنین بخوانید: اسید شویی اسخر + نکات و ترفندها

نحوه عملکرد ازن در تصفیه آب استخر

در سال‌های اخیر به دلیل معایب و خطراتی که استفاده از کلر در استخرها به وجود آورده است، اکثر افراد به دنبال جایگزنی مناسب و بدون خطر بودند. استفاده از ازن برای گندزدایی و ضدعفونی کردن آب استخر و جکوزی، بسیار مورد توجه افراد قرار گرفته است. به منظور استفاده و تزریق ازن درون آب، روش‌های مختلفی وجود دارد. یکی از متداول‌ترین روش‌ها به منظور تزریق ازن در آب، استفاده کردن از ونتوری است. در این روش، سطح مقطع آب عبوری کم می‌شود و از طرفی، میزان فشار این نقطه را کاهش می‌دهند. درنهایت با مکش، ازن را به داخل آب می‌کشد و حل می‌کنند. تزریق ازن باید در جهت خطوطی باشد که به دهش کف استخر منتهی می‌شود.
تزریق ازن در استخرها با استفاده از پمپ‌های تصفیه و گرمایش، دارای مزیت‌های زیادی است؛ به عنوان مثال، دارای هزینه بسیار مناسبی است که معمولا، برای بیشتر استخرها قابل اجرا می‌باشد. یکی از ملاحظات مهم در رابطه با این دستگاه، مدت زمان کارکرد آن است. به طور کلی، توصیه می‌شود که این دستگاه به طور پیوسته بیشتر از دو ساعت کار نکند. در نتیجه باید روی این دستگاه تایمر وجود داشته باشد. دقت کنید که کارکرد این دستگاه از نظر تایم باید با پمپ تصفیه هماهنگ باشد تا مشکل یا اختلالی در کار دستگاه ایجاد نشود.
روش دیگر تزریق ازن، با استفاده از دستگاه ونتوری با پمپ اختلاط ازن جداگانه است. این روش دارای کارایی بسیار بالا و کارکرد مناسبی می‌باشد. یکی از ویژگی‌های خوبی که این دستگاه را متمایز می‌کند، داشتن تایمر است. درواقع این دستگاه طبق زمان بندی و کاملا مستقل، داخل استخر قرار می‌گیرد و فرایند لازم را انجام می‌دهد. تزریق ازن با دستگاه ونتوری دارای مزیت‌های زیادی است که برخی از آن‌ها شامل:
1. از اصلی‌ترین و بهترین ویژگی‌های این دستگاه، مستقل بودن آن از دستگاه تصفیه یا گرمایش است. درواقع این دستگاه خود دارای تنظیمات مشخصی است که، فرایند تزریق ازن به داخل استخر را برای افراد کاملا راحت می‌کند.
2. جدا بودن سیستم روشن و خاموش شدن دستگاه، از پمپ‌های تصفیه و گرمایش، این امکان را فراهم می‌آورد که در هر تایمی از شبانه روز، مقدار بیشتری از ازن نسبت به سیستم‌های دیگر وارد استخر شود. تزریق مقدار بیشتری از ازن به داخل استخر، باعث افزایش شفافیت و ضدعفونی کردن آب می‌شود.
روش دیگر تزریق ازن به داخل استخر که بسیار ساده است، تزریق توسط دیفیوزر درون منبع تعادل می‌باشد. از ویژگی‌های عالی تزریق توسط دیفیوزر، می‌توان به سادگی و کم هزینه بودن آن اشاره کرد. برای استفاده از این روش، نیازی به تغییرات در سیستم‌های لوله کشی گرمایشی و تصفیه نیست. از نکات مهمی که هنگام استفاده از این روش باید به آن توجه کرد، ابعاد بزرگ مخزن تعادل است. درواقع نیاز است که در ابتدای دستگاه ژنراتور، یک ژنراتور هوای جدا قرار داده شود، تا فرایند تزریق ازن در آب به نحو بهتری انجام بگیرد.

همچنین بخوانید: تاثیرات جکوزی بر روی پوست و بدن انسان

نحوه محاسبه میزان نیاز به ازن در تصفیه آب استخر

بعد از اینکه پی بردید ازن چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است، نوبت به استفاده از آن در محیط‌های مورد نظر می‌رسد. تعیین میزان مورد نیاز استخر به ازن، باید به دقت صورت بگیرد زیرا، درصورتی که این غلظت کم باشد، علاوه بر اینکه باعث بهبود کیفیت آب نمی‌شود حتی، ازن تزریق شده با باکتری و میکروارگانیسم‌های موجود در آب خو می‌گیرد. این موضوع باعث افزایش رشد باکتری‌ها درون استخر می‌شود. برای تعیین دقیق میزان ازن مورد نیاز استخر، به مثالی که در ادامه ذکر می‌شود، توجه داشته باشید.
اگر فردی یک استخر با حجم یک میلیون گرم آب( 1 متر مکعب) داشته ‌باشد. هنگامی که به این استخر، یک گرم ازن تزریق کنیم، غلظتی برابر با 1 پی پی ام ایجاد می‌کند. پس اگر این مساحت به 100 متر مکعب افزایش پیدا کند، 100 گرم ازن، غلظت 100 پی پی ام را ایجاد می‌کند. میزان مجاز ازن باقی مانده در یک استخر، بدون هرگونه ماده شیمیایی که در نظر گرفته می‌شود، بین 0.03 تا 0.05 پی پی ام می‌باشد. درصورتی که در مثال بالا، تنها 0.04 پی پی ام ازن در آب باقی مانده باشد، بسیار کم است زیرا، مقدار مجاز ازن در یک متر مکعب آب، حدود 4 گرم است.
موضوع بعدی که در تعیین مقدار ازن تزریقی در آب استخر تاثیرگذار است، دمای آب می‌باشد. درصورتی که دمای آب در استخر 25 درجه سانتی گراد باشد، به ازای گذشت هر 15 دقیقه، حدود نیمی از ازن تزریق شده در استخر، از بین خواهد رفت. پس باید برای کنترل میزان ازن تزریق شده در استخر، تزریق ازن هر 4 ساعت تکرار شود. در نتیجه، باید تقریبا 16 گرم بر ساعت ازن در آب استخر تزریق شود تا به نتایج مورد نظر دست پیدا کنید.
یکی از نکاتی که در رابطه با میزان ازن درون استخر باید به آن توجه شود، ازن تولید شده توسط دستگاه ازن ساز است. به بیان دیگر، میزان ازنی که در آب حل می‌شود، با ازن تولید شده توسط دستگاه تفاوت دارد و کمتر از آن است. درصورتی که یک دستگاه با غلظت وزنی یک درصد ازن را تولید کند، تقریبا بین 6 تا 10 درصد در آب حل خواهد شد. پس اگر نیازمند میزان حل شدگی بیشتری هستید، باید از دستگاه‌ها با غلظت وزنی بیشتر استفاده کنید.

آکونیک جایگزین ازن

این روزها شاهد انواع مختلفی از محصولات ضدعفونی کننده مانند کلر و ازن هسیتم. این محصولات در کنار خاصیت عالی که در پاک کنندکی دارند، این روزها به دلیل مشکلات و خطراتی که به وجود می‌آورند، به چالشی بزرگ برای افراد تبدیل شده‌اند. به عنوان مثال، کلر یکی از مواد ضدعفونی کننده مشهور می‌باشد که بسیار ناپیدار و حساس است. درنتیجه با تابیدن نور خورشید، از میزان کارایی آن به شدت کاسته می‌شود. از طرفی، این ماده تحت تاثیر پی اچ بالای استخر، خیلی سریع 80 درصد از اثر زایی خود را از دست می‌دهد. یکی از ویژگی‌های مهم کلر، خورندگی قوی آن است که این موضوع می‌تواند از طرفی دیگر دردسر ساز شود. درواقع این موضوع باعث آسیب دیدگی و فرسودگی شدید تجهیزات استخر و به وجود امدن هزینه‌های زیاد می‌شود. در نهایت می‌توان به سمی بودن آن اشاره کرد که خطرات و عوارض زیادی را برای سلامتی انسان به وجود می‌آورد.
پس از این توضیحات، احتمالا این سوال برایتان پیش بیاید که برای ضدعفونی کنندگی و پاک کنندگی آب استخرها از چه محصولی استفاده کنیم که هم قوی باشد و هم بودن خطر؟ پیشنهاد ما، محلول گندزدای اکونیک است که خاصییت فوق العاده‌ای در ضدعفونی کنندگی و پاک کنندگی دارد. همچنین، این ماده به شرایط محیطی اصلا وابسته نیست و کاملا پایدار است. متخصصان حاضر در شرکت آکوفیکس، با تولید آکونیک تحولی عظیم در پاکسازی انواع استخرهای شنا کردند و آن را به عنوان یک جایگزین عالی برای پاک کننده‌های خطرناکی مانند کلر وارد بازارهای فروش کردند. آکونیک خطرات و عوارض محصولات دیگر را ندارد و باعث از بین رفتن همه قارچ‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها، می‌شوند. استفاده از این محصول بسیار آسان و ارزان است و با یک میزان مشخص در آب‌های استخر به آرامی حل می‌شود.

برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های محلول ضدعفونی کننده آکونیک

• پایداری این محلول طولانی است
• میزان فعال بودن آکونیک حتی تا دمای 113 درجه نیز امکان پذیر است
• محلولی دوستدار محیط زیست و کاملا بی خطر می‌باشد
• عدم سرطان زایی
• عدم کف کردن
• با استفاده از آکونیک دیگر خبری از بوهای بد نیست
• ضد عفونی کننده انواع استخر
• از بین برنده قوی باکتری، قارچ و باکتری
• این محلول باید در محیطی دور از تابش نور خورشید نگهداری شود.

نحوه استفاده از محلول اکونیک

1. در مرحله نخست باید استخر را از آب پر کنید، سپس پی اچ آب را در محدود طبیعی یعنی 7.2 تا 7.6 نگهدارید.
2. بعد از این مرحله باید تقریبا 1 لیتر از محلول را حداقل 4 ساعت درون استخر بریزید. این مقدار از محلول برای استخرهایی با مساحت 75 تا 50 متر مکعب مناسب است.
3. در مراحل بعدی استفاده از این محلول، کافیست هر دو هفته یکبار، یک لیتر از آن را داخل آب بریزید.
4. در نهایت می‌توانید هر وقت که احساس کردید آب استخر کدر است، حدود 500 تا 250 میلی لیتر از آن را داخل آب بریزید.