انواع سیستم گردش آب استخر

گردش مناسب آب در استخر یکی از پایه‌های اساسی برای حفظ پاکیزگی، سلامت و زیبایی این مکان است که تاثیر مستقیمی هم بر رضایت استفاده‌کنندگان دارد. اما چگونه می‌توان بهترین سیستم گردش آب را برای استخر خود انتخاب کرد و از چه مواردی در این مسیر نباید غافل شد؟ آیا می‌دانید تفاوت اصلی میان سیستم‌های گردش آب سرریز و اسکیمر چیست و هر کدام چه مزایا و معایبی دارند؟
در این مطلب به بررسی جامع انواع سیستم‌های گردش آب استخر می‌پردازیم؛ از نحوه عملکرد دقیق آن‌ ها گرفته تا نکات کلیدی نصب و نگهداری که می‌توانند به افزایش بهره‌ وری و دوام تجهیزات کمک کنند.

معرفی انواع سیستم‌های گردش آب استخر

در این بخش با ۲ نوع رایج سیستم‌های گردش آب استخر یعنی سیستم سرریز و سیستم اسکیمر، مزایا و معایب این دو سیستم و نکات مربوط به آنها آشنا خواهید شد.

سیستم گردش آب سرریز (Overflow)

برای داشتن استخری با آب همیشه زلال و سطحی عاری از آلودگی، استفاده از سیستم گردش آب سرریز یکی از بهترین راهکارها است.
نحوه عملکرد سیستم سرریز
در سیستم گردش آب سرریز، آب استخر از طریق لبه‌های آن سرریز می‌شود و وارد شیار یا ناودانی مخصوصی به نام گاتر می‌گردد. سپس این آب سرریز شده به مخزنی به نام مخزن تعادل هدایت می‌شود تا حجم آب کنترل‌ شده باقی بماند.
پس از آن، آب از طریق پمپ به فیلتر شنی ارسال می گردد تا فرآیند تصفیه انجام شود و سپس آب پاکیزه مجدد به داخل استخر بازگردد. این چرخه سبب می‌شود سطح آب همیشه تمیز بماند و زباله‌ها و آلودگی‌های سطحی به سرعت حذف شوند.

مزایا و معایب استفاده از سرریز در طراحی استخر

از جمله مزایا و معایب استفاده از سیستم گردش آب سرریز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مزایا
● پاکسازی مداوم سطح آب از برگ و زباله
● یکنواختی در جریان آب و تصفیه بهتر
● ایجاد ظاهری زیبا و لوکس‌تر برای استخر

معایب
● هزینه بالاتر نصب و تجهیزات
● نیاز به فضای بیشتر برای مخزن تعادل
● نیازمند دقت بیشتر در طراحی سازه‌ای

نکاتی کلیدی در پیاده‌سازی سیستم سرریز

جهت اجرای درست و کارآمد سیستم سرریز بایستی حتماً به نکات مهم زیر توجه داشت:

● طراحی مناسب گاترها (ناودانی‌ها):

پیش از نصب، باید عرض و عمق گاترها به‌گونه‌ای در نظر گرفته شود که توانایی جمع‌ آوری کامل موج‌ها و حجم آب سرریز شده را داشته باشند. در غیر این صورت، ممکن است آب آلوده به استخر بازگردد یا سرریز به‌ صورت نامنظم انجام پذیرد.

● مکان‌یابی دقیق مخزن تعادل:

محل قرارگیری این مخزن باید طوری انتخاب شود که دسترسی به آن برای تعمیرات آسان باشد و از نظر حجم، پاسخگوی نیاز استخر در زمان‌های پیک مصرف باشد. حجم نامناسب می‌تواند موجب اختلال در جریان آب و عملکرد کل سیستم گردد.

● لوله‌ کشی با شیب استاندارد:

لوله‌ هایی که آب سرریز را منتقل می‌کنند باید با شیب مناسب و مهندسی‌شده ای نصب گردند تا آب به‌ راحتی و بدون تجمع به سمت مخزن تعادل حرکت نماید. شیب اشتباه ممکن است باعث برگشت آب یا ایجاد گرفتگی شود.

● نصب صافی در ورودی مخزن:

قرار دادن یک توری یا شبکه محافظ در مسیر ورودی به مخزن تعادل ضروری است تا مانع ورود زباله‌های بزرگ به سیستم پمپاژ و فیلتراسیون شود. این کار در واقع از خرابی تجهیزات جلوگیری می‌کند و عمر آن‌ ها را افزایش می‌دهد.

سیستم گردش آب اسکیمر (Skimmer)

سیستم گردش آب اسکیمر یکی از روش‌های متداول برای پاک‌ سازی سطحی آب استخرها می‌باشد و در استخرهای کوچک و متوسط کاربرد فراوانی دارد.

اجزای اصلی سیستم اسکیمر

سیستم اسکیمر از چندین بخش مختلف تشکیل شده است. مهمترین جزء آن جعبه اسکیمر است که معمولاً در دیواره استخر نصب می‌گردد.
درون این جعبه یک سبد پلاستیکی قرار دارد که زباله‌ها و آشغال‌های روی سطح آب را جمع‌آوری می‌کند. آب پس از عبور از این سبد، به سمت فیلتر هدایت می‌شود تا تصفیه گردد.
معمولاً در هر ۴۵ متر مربع از سطح استخر، حداقل ۱ اسکیمر تعبیه می‌شود و طراحی آن باید به گونه‌ای باشد که بتواند سطح وسیعی را با مکش یکنواخت پوشش دهد.

مزایا و معایب استفاده از اسکیمر

مزایا و معایب استفاده از سیستم گردش آب استخر اسکیمر هم به شرح زیر اند:

مزایا
● نصب آسان‌تر و ارزان‌تر نسبت به سیستم سرریز
● عدم نیاز به مخزن تعادل
● مناسب برای استخرهای کوچک و متوسط

معایب
● مکش سطحی محدودتر
● نیاز به تمیز کردن دستی سبد اسکیمر
● داشتن کیفیت ظاهری پایین نسبت به استخرهای سرریز

نکات کلیدی نصب صحیح اسکیمر استخر

برای اینکه اسکیمر استخر به‌درستی عمل کند و کارایی بالایی داشته باشد، رعایت موارد زیر ضروری است:

● جانمایی دقیق اسکیمر روی دیوار استخر:

محل نصب اسکیمر باید به شکلی انتخاب شود که بتواند بیشترین مقدار آلودگی‌های سطحی آب را جمع‌ آوری کند. اگر اسکیمر در موقعیت نامناسبی نصب شود، گردش آب مختل می‌گردد و کارایی آن در پاک‌ سازی سطح آب کاهش می‌یابد.

● تنظیم درست ارتفاع دهانه اسکیمر:

دهانه اسکیمر می بایست در ارتفاعی قرار گیرد که بتواند نوسانات سطح آب را تا حدود ۱۰ سانتی‌متر بدون مشکل پوشش دهد. عدم رعایت این نکته سبب کاهش قدرت مکش و اختلال در عملکرد آن می‌شود.

● انتخاب متریال مقاوم و بادوام:

بدنه اسکیمر باید از جنسی ساخته شود که در برابر کلر، مواد شیمیایی استخر و نور خورشید مقاوم باشد. استفاده از متریال بی‌کیفیت می‌تواند به ترک‌خوردگی یا پوسیدگی زودهنگام منجر شود.

● آب‌بندی دقیق محل اتصال اسکیمر:

در زمان نصب این سیستم گردش آب باید اطمینان حاصل شود که هیچ‌ گونه نشتی در محل اتصالات وجود ندارد. حتی نشتی‌های جزئی هم ممکن است در طول زمان باعث آسیب به سازه یا بدنه استخر شوند.

● دسترسی آسان به سبد آشغال‌ گیر:

طراحی محل نصب اسکیمر باید به‌ گونه‌ای باشد که بتوان سبد داخلی آن را به‌ راحتی و بدون نیاز به ابزار خاص بیرون آورد و تمیز کرد. این موضوع برای نگهداری منظم و عملکرد موثر اسکیمر اهمیت بسیاری دارد.

مقایسه سیستم سرریز و اسکیمر

در این بخش قصد داریم سیستم‌های سرریز و اسکیمر را از نظر هزینه نصب و نگهداری، طراحی ظاهری و کارایی در تصفیه آب با هم مقایسه کنیم تا بتوانید با شناخت بهتری از تفاوت‌های میان آنها پیدا کنید.

نکات بهینه‌سازی عملکرد سیستم گردش آب استخر

برای بهبود کارایی سیستم گردش آب استخر، باید به مواردی همچون استفاده مداوم از پمپ تصفیه، تنظیم دقیق کفگیرها و جت‌ها، نصب زهکش‌های کف و … توجه ویژه ای داشت که در ادامه به بررسی کامل آنها خواهیم پرداخت.

استفاده مداوم و منظم از پمپ تصفیه استخر

برای گردش مناسب آب، پمپ باید به صورت روزانه و بر اساس دمای هوا و حجم آب استخر کار کند. قانون کلی این است که به ازای هر ۱۰ درجه سانتی‌گراد دما، پمپ حداقل ۱ ساعت در روز باید روشن باشد. این کار موجب حرکت دائمی آب، توزیع یکنواخت مواد شیمیایی و جلوگیری از رشد جلبک‌ها خواهد شد.

قرارگیری دقیق کفگیرها (Skimmer) و جت‌های بازگشت آب

برای اینکه جریان آب در تمام بخش‌های استخر به‌ درستی برقرار باشد، موقعیت قرارگیری کفگیرها و دهانه‌های برگشت باید طوری تنظیم گردد که آب از سطح به سمت فیلتر کشیده شده و سپس به نقاط دورتر از کفگیر بازگردانده شود. این طراحی باعث حذف نقاط مرده و تجمع آلودگی‌ها می‌گردد.

نصب زهکش در کف استخر جهت مکش از لایه‌های پایین‌ تر

زهکش‌ های کف استخر کمک می‌کنند تا آب را نه فقط از سطح، بلکه از اعماق استخر نیز به گردش درآورید. این کار مانع از تهنشین شدن ذرات سنگین، رسوب آلودگی و ایجاد نواحی راکد در آب می‌شود.

تنظیم صحیح زمان و دوره فیلتراسیون آب

عملکرد مناسب فیلتر نقش اساسی در حذف ذرات معلق، باکتری‌ ها و زباله‌ها دارد. در صورتی که فیلتر به‌ اندازه کافی در طول روز فعال نباشد، حتی اگر آب در حال چرخش باشد، فرآیند پاک‌ سازی انجام نمی‌گیرد. پیشنهاد می‌شود دوره‌های فیلتراسیون بر اساس اندازه استخر و بار آلودگی تنظیم شوند.

برس‌کشی و جاروبرقی دوره‌ای سطوح استخر

حتی با وجود گردش مناسب، برخی آلودگی‌ها ممکن است به دیواره‌ها و کف استخر بچسبند. تمیزکاری دستی با برس و جاروبرقی مخصوص استخر، از تجمع رسوبات جلوگیری می‌نماید و کارایی کل سیستم تصفیه را افزایش می‌دهد.

حفظ تعادل شیمیایی آب استخر (pH، کلر، قلیائیت)

اگر سطح pH یا کلر مناسب نباشد، عملکرد فیلتر و گردش آب تحت تأثیر قرار می‌گیرد. pH نامتعادل می‌تواند باعث کاهش اثربخشی کلر و رشد میکروارگانیسم‌ها شود. بنابراین بررسی منظم و صحیح پارامترهای شیمیایی نقش کلیدی دارد.

طراحی اصولی مسیر ورود و خروج آب

برای اینکه آب استخر به‌خوبی در تمام بخش‌ها، از سطح تا کف، در گردش باشد، محل‌های ورودی و خروجی آب باید به‌طور دقیق و علمی طراحی گردند. در غیر این صورت، ممکن است بخش‌هایی از استخر دچار راکد شدن آب شوند که این موضوع بر کیفیت آب و عملکرد تصفیه تأثیر منفی می‌گذرد.

استفاده از تجهیزات با ظرفیت مناسب با توجه به حجم استخر

اگر توان پمپ یا ظرفیت فیلتر نسبت به حجم استخر کم باشد، آب به‌ درستی تصفیه و جابجا نمی‌ شود. بهتر است تجهیزات گردش آب، متناسب با متراژ و ظرفیت استخر انتخاب شوند تا عملکرد موثری داشته باشند.

بررسی و نگهداری منظم تجهیزات فنی

برای حفظ عملکرد مناسب سیستم گردش آب، می‌بایست حتماً لوله‌کشی‌ها، پمپ‌ها، اتصالات و فیلترها به‌طور منظم بررسی شوند. این بررسی‌ها در واقع کمک می‌کنند تا مشکلاتی نظیر نشتی، گرفتگی یا فرسودگی به‌ موقع شناسایی و برطرف شوند و از کاهش کارایی سیستم جلوگیری به عمل آید.

سخن پایانی

انواع سیستم گردش آب استخر نقش بسیار مهمی در حفظ کیفیت و سلامت آب دارند و انتخاب صحیح آنها بر اساس نیاز استخر و شرایط محیطی اهمیت فراوانی دارد. سیستم سرریز با پاک‌ سازی مداوم سطح آب و ظاهری لوکس، برای استخرهای بزرگ‌تر و حرفه‌ای مناسب است، اما هزینه و پیچیدگی نصب بالاتری دارد. در حالی است که سیستم اسکیمر گزینه‌ای اقتصادی‌تر و ساده‌تر می‌باشد و بیشتر برای استخرهای کوچک و متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرد. نکات کلیدی چون نصب، نگهداری منظم تجهیزات و تنظیم دقیق پارامترهای فنی مثل تعادل شیمیایی آب و موقعیت کفگیرها، تاثیر مستقیمی بر کارایی و دوام سیستم گردش آب استخر دارند. باید توجه داشت که رعایت این اصول باعث گردش یکنواخت آب استخر، جلوگیری از راکد ماندن اب و افزایش طول عمر تجهیزات می‌شوند و به طور حتم تجربه ی بهتری برای استفاده‌کنندگان فراهم می‌آورند.